صندوق قابل معامله (ETF)، نوعی اوراق بهادار سرمایه گذاری است که میتوانید آن را مانند سهام جداگانه بخرید و بفروشید. ETF ها طوری طراحی میشوند که هر چیزی را از قیمت یک کالا تا مجموعه ای بزرگ و متنوع از اوراق بهادار دنبال کنند. حتی میتوان از ETF ها برای دنبال کردن استراتژیهای سرمایهگذاری خاص استفاده کرد. انواع مختلفی از ETF ها برای ایجاد درآمد، سفته بازی و افزایش قیمت و همچنین پوشش ریسک در سبد سرمایهگذاران وجود دارد. اولین ETF در بازارهای مالی ، SPDR S&P 500 ETF (SPY) بود که شاخص S&P 500 وال استریت را دنبال میکند.
صندوق قابل معامله (ETF) ها چگونه کار میکنند؟
برای اینکه یک ETF بتواند فعالیت کند، باید در کمیسیون بورس و اوراق بهادار ثبت شود. در ایالات متحده، اکثر ETF ها به عنوان صندوق های سرمایه گذاری باز راه اندازی می شوند و مشمول قانون شرکت سرمایه گذاری سال 1940 هستند، مگر اینکه قوانین بعدی الزامات نظارتی آنها را تغییر داده باشد. صندوق های سرمایه گذاری باز هیچ محدودیتی برای تعداد سرمایه گذاران درگیر در محصول ندارند.
به عنوان مثال، Vanguard’s Consumer Staples (VDC) شاخص MSCI US Investable Consumer Staples 25/50 را دنبال می کند و حداقل سرمایه گذاری آن 1 دلار است. این صندوق سهام تمام 104 شرکت موجود در شاخص را در اختیار دارد که برخی از آنها به دلیل تولید یا فروش اقلام مصرفی برای اکثر مردم شناخته شده هستند. هنگامی که 1 دلار در VDC سرمایه گذاری می کنید، 1 دلار سهام دارید که نماینده 104 شرکت است.
از آنجایی که شما سهمی از صندوق را خریداری می کنید که مالک سهام شرکت های پایه است، هیچ انتقال مالکیتی وجود ندارد. برخلاف صندوق های سرمایه گذاری مشترک، قیمت سهام ETF در طول روز تعیین می شود. در حالی که قیمت سهام یک صندوق سرمایه گذاری مشترک فقط یک بار در روز پس از بسته شدن بازار معامله می شود.
نکته: عملکرد نوسان سهام در یک ETF محدود است زیرا آنها مالکیت مستقیم اوراق بهادار را شامل نمی شوند. ETF های صنعت نیز برای چرخش در داخل و خارج از بخش ها در طول چرخه های اقتصادی استفاده می شوند.
شاید درک مطالب بالا کمی برایتان پیچیده به نظر بیاید، اما در ادامه به انواع صندوق های EFT میپردازیم تا درک آن برایتان قابل فهم باشد.
انواع صندوق های ETF به زبان ساده
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، صندوق های قابل معامله یا ETF سبدهایی از اوراق بهادار هستند که درست مثل سهام در بورس خرید و فروش می شوند. مزیت آنها این است که می توانید با خرید یک واحد ETF، به جای خرید تک تک سهم ها، در بخشی از بازار یا صنعت سرمایه گذاری کنید.
صندوق ETF غیرفعال
صندوق قابل معامله غیرفعال دنباله روی یک شاخص خاص مانند S&P 500 هستند. به این معنی که عملکرد آنها سعی می کند عملکرد آن شاخص را تکرار کند. ETF های غیرفعال معمولا کارمزد کمتری دارند.
صندوق ETF با مدیریت فعال
صندوق سرمایه گذاری با مدیریت فعال، مدیران صندوق به طور فعال سهام را انتخاب می کنند و سعی می کنند تا از شاخص بازار بهتر عمل کنند. البته این نوع ETF ها معمولا کارمزد بیشتری هم دارند.
صندوق ETF اوراق قرضه
صندوق سرمایه گذاری اوراق قرضه برای ارائه درآمد ثابت به سرمایهگذاران طراحی شدهاند و عملکردشان به اوراق قرضه مختلف (مانند اوراق قرضه دولتی یا شرکتی) بستگی دارد. برخلاف خود اوراق قرضه، این ETF ها تاریخ سررسید ندارند.
صندوق ETF سهام
صندوق سرمایهگذاری سهام سبدی از سهام را در یک صنعت یا بخش خاص، مثل خودروسازی یا سهام خارجی، پیگیری میکنند و به سرمایهگذاران امکان تنوعبخشی در یک صنعت خاص را میدهند. این ETF ها هزینههای کمتری نسبت به صندوقهای سرمایهگذاری مشترک دارند.
صندوق ETF صنعت و کالا و ارز
صندوق سرمایه گذاری در صنعت، بر یک صنعت یا بخش خاص تمرکز دارند. به عنوان مثال، ETF بخش انرژی شامل شرکتهایی است که در صنعت انرژی فعالیت میکنند. اما کالا، کالاهایی مانند نفت یا طلا سرمایهگذاری میکنند و به سرمایهگذاران کمک میکنند تا سبد خود را متنوع کنند و از نوسانات بازار حفاظت کنند. نگهداری سهام این ETF ها ارزانتر از خرید فیزیکی کالاها است. همینطور صندوق سرمایه گذاری در ارز، عملکرد جفت ارزهای مختلف بازار فارکس را پیگیری میکنند و برای پیشبینی قیمت ارزها بر اساس تحولات سیاسی و اقتصادی مفید هستند. همچنین میتوان از آنها برای تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاری یا محافظت در برابر نوسانات بازار ارز استفاده کرد. به این ترتیب، ETFها ابزارهای متنوعی هستند که به سرمایهگذاران امکان میدهند در انواع مختلف داراییها و بازارها سرمایهگذاری کنند.
صندوق ETF بیت کوین
صندوق ETF بیت کوین نوعی صندوق سرمایهگذاری است که به شما امکان میدهد بدون نیاز به خرید و نگهداری خود بیت کوین، در معرض نوسانات قیمت آن قرار بگیرید. در عوض، شما سهام این صندوق را در حساب کارگزاری خود خریداری میکنید. ETFها بیت کوین واقعی را در سبد دارایی خود نگه میدارند یا از طریق قراردادهای آتی، قیمت آن را دنبال میکنند.
صندوق ETF معکوس
فرض کنید سهم شرکتی را قرض میگیرید، آن را میفروشید و امیدوارید بعداً با قیمت پایینتری دوباره بخرید. این همان کاری است که در معاملات معکوس (Short Selling) انجام میشود. اما ETF های معکوس به جای معاملات مستقیم سهام، از ابزارهای مشتقه برای رسیدن به هدف مشابه استفاده میکنند. این ابزارها میتوانند قراردادهای آتی یا سواپ باشند. نکته مهم این است که ETF های معکوس، ETF واقعی نیستند، بلکه نوعی اوراق قرضه به نام ETN (Exchange Traded Note) هستند. این اوراق توسط موسسات مالی مانند بانکها پشتیبانی میشوند و به شما سود (یا ضرر) میدهند که معادل عملکرد معکوسِ شاخص یا سهم پایه باشد.
صندوق EFT اهرمی
این نوع صندوقها به دنبال کسب بازده چند برابری (مانند 2 برابر یا 3 برابر) نسبت به بازدهی بازار پایه هستند. به عنوان مثال، اگر شاخص S&P 500 در یک روز 1% رشد کند، یک ETF اهرمی 2 برابر S&P 500، بازدهی خواهد داشت. فرض کنید میخواهید در S&P 500 سرمایهگذاری کنید، اما به دنبال بازدهی بیشتر از حد معمول هستید. در اینجاست که ETFهای اهرمی به کمک شما میآیند. اما توجه داشته باشید که این بازدهی دو طرفه است. اگر S&P 500 در یک روز 1% افت کند، ETF اهرمی 2 برابر، 2% از دست خواهد داد.
اما میرسیم به سوال اصلی: چگونه در صندوق های ETF سرمایهگذاری کنیم؟
خرید و فروش واحد این صندوق ها به صورت آنلاین از طریق سامانههای معاملاتی تمامی کارگزاریها امکانپذیر است. بسیاری از کارگزاران، گزینههای خوبی در صنعت ETF دارند. افراد همچنین میتوانند ETF ها را در حسابهای بازنشستگی خود خریداری کنند. نسبت هزینه ETF نشاندهنده هزینههای مدیریت و اداره صندوق است. ETF ها معمولاً هزینههای کمتری دارند زیرا شاخصها را دنبال میکنند.
صندوق های ETF در اکثر پلتفرمهای سرمایهگذاری آنلاین، سایتهای ارائهدهنده حساب بازنشستگی و برنامههای سرمایهگذاری مانند Robinhood در دسترس هستند. بیشتر این پلتفرمها معاملات بدون کمیسیون را ارائه میدهند، بنابراین برای خرید یا فروش ETF نیازی به پرداخت هزینه اضافی ندارید. پس از ایجاد و تامین مالی یک حساب کارگزاری، میتوانید ETF ها را جستجو کنید و خرید و فروش کنید. برای محدود کردن گزینههای خود، میتوانید از ابزارهای غربالگری ETF استفاده کنید و معیارهایی مانند حجم معاملات، نسبت هزینه، عملکرد گذشته، داراییها و هزینههای کمیسیون را در نظر بگیرید.
سود سهام در صندوق های ETF و پرداخت مالیات
صندوق های ETF به سرمایهگذاران این امکان را میدهند که از افزایش و کاهش قیمت سهام سود ببرند. علاوه بر این، از سود سهامی که شرکتها پرداخت میکنند نیز بهرهمند میشوند. سود سهام، بخشی از سود شرکت است که به سهامداران پرداخت میشود. دارندگان ETF میتوانند بخشی از این سود، مانند بهره یا سود سهام، دریافت کنند و در صورت انحلال صندوق، ارزش باقیمانده را نیز بگیرند. صندوق های ETF از نظر مالیاتی کارآمدتر از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک هستند زیرا بیشتر معاملات از طریق بورس انجام میشود و نیاز به بازخرید سهام توسط حامی ETF وجود ندارد. این باعث میشود که هر بار که سرمایهگذار میخواهد سهام جدیدی را بخرد یا بفروشد، نیازی به پرداخت مالیات نداشته باشد.
در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، هر بار که سرمایهگذار سهام خود را میفروشد، آن را به صندوق باز میفروشد و این میتواند بدهی مالیاتی ایجاد کند. این مالیات باید توسط سهامداران صندوق پرداخت شود. با فهرست کردن سهام در بورس، هزینههای مالیاتی کاهش مییابد و معاملات سادهتر و کارآمدتر میشود.
نتیجهگیری و کلام آخر
صندوق های ETF ها یک راه اقتصادی برای دسترسی به سبد گستردهای از اوراق بهادار با بودجه محدود هستند. سرمایهگذاران میتوانند پورتفولیویی بسازند که شامل یک یا چند ETF باشد. به جای خرید سهام تک تک شرکتها، سهام صندوقی را میخرند که به طور کلی بازار گستردهتری را پوشش میدهد. با این حال، باید به برخی از هزینههای اضافی توجه کرد که هنگام سرمایهگذاری در ETF ها ممکن است وجود داشته باشد.