ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس، در تهران، لرزه بر اندام بازارهای مالی ایران انداخت و موجی از نگرانی‌ها را در خصوص آینده اقتصاد کشور برانگیخت. این حادثه، در شرایطی رخ داد که دولت مسعود پزشکیان با چالش‌های اقتصادی متعددی دست و پنجه نرم می‌کند. نوسانات شدید قیمت ارز و طلا در پی این رویداد، سوالات بسیاری را در خصوص آینده اقتصاد ایران و توانایی دولت در کنترل اوضاع مطرح ساخته است. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف این موضوع می‌پردازیم تا با تحلیل دقیق‌تر، به این سوال پاسخ داده شود که آیا ترور هنیه، تیر خلاصی بر پیکره اقتصاد ایران بوده است؟
حادثه تروریستی چه تاثیری در بازار ایران گذاشت؟
در ساعات ابتدایی روز چهارشنبه 10 مرداد، قیمت دلار روند افزایشی داشت و با عبور از یک کانال به محدوده قیمتی جدید یعنی ۶۰ هزار تومان رسید. با این حال، فعالان بازار و کارشناسان معتقدند که بازار در حال تطبیق با شرایط جدید است.
معاون سابق ارزی بانک مرکزی نیز باور دارد که تجربه بانک مرکزی از زمان شروع جنگ غزه تاکنون، با وجود شوک‌های سیاسی متعدد، در کنترل نرخ ارز بسیار موفق بوده است.
سید کمال سیدعلی در گفتگو با ایسنا اظهار کرد که در حال حاضر نرخ ارز با وجود اخبار منفی مقاوم شده است، اما ممکن است دلالان و برخی صرافی‌ها از این وضعیت سوءاستفاده کنند. سیدعلی در ادامه افزود:
با روی کار آمدن دولت پزشکیان، اوضاع به تعادل رسیده و این امر بر ثبات ارز نیز تاثیرگذار بوده است. پیش از تشدید درگیری‌های حزب‌الله لبنان و رژیم صهیونیستی و همچنین حادثه شهادت رهبر حماس در تهران، نرخ ارز روند کاهشی داشت و حتی به ۵۷ هزار تومان نیز رسید. افزایش اخیر نرخ ارز تنها در نتیجه این رویداد سیاسی است و به زودی کاهش پیدا خواهد کرد.
افزایش چشمگیر قیمت طلا و دلار در پی تحولات سیاسی اخیر
پس واقعه تروریستی، قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی به طور قابل توجهی افزایش یافته و به 2421 دلار رسید. این رشد چشمگیر، 36 دلار نسبت به روز قبل بیشتر روز سه‌شنبه 9 مرداد 1403 بود. اما تحلیلگران معتقدند که این افزایش ناگهانی قیمت طلا در پی وقایع اخیر، به ویژه شهادت اسماعیل هنیه، رخ داده است و بازارهای جهانی به این رویداد حساس واکنش نشان داده‌اند. با این حال، تحلیلگران و فعالان بازار داخلی بر این باورند که بازار ارز، طلا و سکه در ایران روند بهبود خود را آغاز کرده است و نیازی به نگرانی در این زمینه نیست.
ریزش شدید شاخص کل بورس تهران و اقدامات حمایتی دولت
روز چهارشنبه 10 مرداد ماه، بازار بورس تهران با افت چشمگیری مواجه شد. شاخص کل بورس در پایان معاملات با کاهش 52.458 واحدی به ارتفاع 2.067.971 واحد رسید. همچنین، شاخص کل هم‌وزن با ریزش 21.150 واحدی در سطح 657.000 واحد قرار گرفت.
علت اصلی این افت شدید، شهادت اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی مقاومت اسلامی حماس، و نگرانی فعالان بازار سرمایه پس از این حادثه بود. این اتفاق موجب بی‌اعتمادی و نگرانی در میان سهامداران شد و بازار بورس را تحت فشار قرار داد.
در واکنش به این شرایط، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور، دستوراتی را برای تزریق منابع مالی از صندوق توسعه ملی و شبکه بانکی به بازار سهام صادر کرد. هدف از این اقدامات، کاهش نگرانی سهامداران و حمایت از بازار بورس است.
طبق این دستورات، منابع مالی از طریق واریز وجه توسط صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار و همچنین واریز وجه توسط شبکه بانکی به صندوق توسعه بازار، به بازار سهام تزریق خواهد شد. این اقدامات به منظور تقویت بازار و کاهش نگرانی‌های ناشی از رویدادهای اخیر انجام می‌شود.
طلا و سکه در آتش تنش‌های منطقه‌ای، جهش قیمتی جدیدی را تجربه کردند
براساس اعلام سایت اتحادیه طلا و جواهر تهران، تا لحظه انتشار این گزارش، قیمت طلای 18 عیار روز چهارشنبه 10 مرداد 1403، با افزایشی 62 هزار تومانی به 3 میلیون و 494 هزار و 900 تومان رسید. همچنین، طلای 24 عیار 100 هزار تومان گران شد و به نرخ 4 میلیون و 659 هزار تومان دست یافت.
در بازار سکه نیز افزایش قیمت ادامه دارد. سکه طرح جدید که روز سه‌شنبه به کانال 42 میلیون تومان صعود کرده بود، روز چهارشنبه با 201 هزار تومان افزایش به 42 میلیون و 201 هزار تومان رسید. سکه طرح قدیم نیز با 150 هزار تومان افزایش، به قیمت 38 میلیون و 250 هزار تومان عرضه شد.
اما در پی ترور اسماعیل هنیه و تنش‌های اخیر منطقه، این پرسش مطرح می‌شود که بازارهای مالی، از جمله بازار طلا و سکه، چه واکنشی به این اتفاقات نشان خواهند داد؟
ابراهیم محمد ولی، کارشناس و فعال بازار طلا و سکه، در پاسخ به این پرسش اظهار داشت:
هرگونه رویداد یا تنش سیاسی، مانند ترور یا حمله، بلافاصله بر قیمت طلا، سکه و ارز تأثیر می‌گذارد و به زودی شاهد تأثیر این تنش‌ها در بازارهای مالی خواهیم بود. وی افزود: در روزهای گذشته، طلا افزایش قیمت را تجربه کرد، اما روز گذشته برای ساعاتی کاهش یافت و سپس مجدداً به روند صعودی بازگشت. انتظار می‌رود که در روزهای آینده، بازار طلا و سکه نوسانات افزایشی را تجربه کند.
نتیجه‌گیری و کلام آخر
ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس در تهران، لرزه بر اندام بازارهای مالی ایران انداخت و اقتصاد کشور را با چالش‌های جدی مواجه کرد. افزایش ناگهانی قیمت ارز و طلا، ریزش شدید شاخص بورس و نوسانات شدید بازارهای مالی، نشان از تأثیر عمیق این رویداد بر اقتصاد ایران دارد.
با وجود تلاش‌های دولت برای کنترل اوضاع و تزریق منابع مالی به بازار، همچنان نگرانی‌ها در خصوص آینده اقتصاد ایران وجود دارد. نوسانات سیاسی و منطقه‌ای، همراه با چالش‌های داخلی، باعث شده است که اقتصاد ایران در شرایط شکننده‌ای قرار گیرد.
اگرچه برخی کارشناسان معتقدند که بازارها در حال تطبیق با شرایط جدید هستند و به زودی ثبات به بازار باز خواهد گشت، اما واقعیت این است که آینده اقتصاد ایران به شدت به تحولات سیاسی و منطقه‌ای وابسته است. هرگونه تشدید تنش‌ها و درگیری‌ها می‌تواند تأثیرات منفی بیشتری بر اقتصاد ایران داشته باشد.
در مجموع، ترور هنیه، تیر خلاصی بر پیکره اقتصاد ایران نبوده است، اما قطعاً ضربه شدیدی به آن وارد کرده است. برای عبور از این شرایط دشوار، دولت باید با اتخاذ سیاست‌های اقتصادی مناسب و شفاف، به همراه همکاری بخش خصوصی و مردم، به دنبال ایجاد ثبات در بازارها و بهبود شرایط اقتصادی کشور باشد.
